سر ویلیام دیوید راس برجسته ترین چهره اخلاق وظیفه گرا پس از کانت است. در این مقاله، به تبیین نظریه ابتکاری او مبنی بر تفکیک «وظایف اخلاقی در نگاه نخست» از «وظایف در مقام عمل» برای حل مشکل تعارض وظایف، که اخلاق کانت با آن مواجه بود، می پردازیم. همچنین برخی از آرا مهم فرا اخلاقی او را که در دیدگاه هنجاری موثر است، بیان خواهیم کرد. راس یک عینیت گرای اخلاقی است که حقایق اخلاقی را اوصاف واقعی مربوط به جهان می داند. او همچنین یک شهودگرای اخلاقی است که مفاهیم اخلاقی بنیادی یعنی خوبی و درستی را غیرقابل تعریف می داند، ولی عقل انسان قادر به شهود درستی و نادرستی برخی قضایای اخلاقی بنیادی است. او در باب ارزش ها و وظایف، کثرت گراست. به عقیده راس، تعارض در وظایف در نگاه نخست امکان دارد نه در وظایف در مقام عمل. وظایف در نگاه نخست اعمالی هستند که به علت داشتن اوصاف درست ساز، در نگاه اول الزامی هستند ولی آنها در صورتی وظیفه در مقام عمل ما خواهند بود که در عین حال وظیفه در نگاه نخست مهم تر دیگری متوجه ما نباشد. در این صورت آن وظیفه مهم تر، وظیفه در مقام عمل خواهد بود و وظیفه در نگاه نخست، الزامی نخواهد بود. بدین ترتیب مشکل تعارض وظایف حل می شود.

در این مقاله، ابتدا رای دیوید راس در مورد اخلاق کانت مطرح شده است. کانت وظیفه گراست و معتقد است احراز روایی و ناروایی اخلاقی ارتباط وثیقی با فرامین عقل عملی و نفس فعل دارد، نه پیامدهای آن. ولی از نظر فیلسوفی مانند راس، مدل کانتی پاسخی برای تعارض های اخلاقی ندارد. علاوه بر این، راس معتقد است که چون اخلاق فایده گرا رویکردی وحدت گرایانه به اخلاق دارد و در این نگاه خوبی، بدی، باید و نبایدها، همه، با لذت در تناسب و تلائم هستند، با شهودهای اخلاقی ما هم خوانی ندارد. پس از آن فلسفه اخلاق راس، به عنوان یک اخلاق عام گرا و در عین حال کثرت گرا، با بسط بیش تر بررسی می شود؛ اخلاقی که به اخلاق وظایف در نظر اول مشهور است، چرا که وظایف عامی را به عنوان اصول اخلاقی ای که در همه سیاق ها وظیفه اند مطرح می کند. سپس با مقید شدن این اصول در سیاق های گوناگون وظایف واقعی تکون می یابند. در انتها، به این مهم پرداخته خواهد شد که مدل راسی با مشکل وجود شناسانه چگونگی ترکیب اصول مواجه است و راهکارهایی از قبیل بین الاذهانی کردن شهودها، استفاده از مدل شهودگرایی معتدل و رجوع به متخصص اخلاق برای این مشکل مطرح خواهد شد.

یکی از عمده ترین نظریاتی که در باب نحوة حصول معرفت اخلاقی مطرح گردیده است، نظریة «شهودگرایی اخلاقی» است. به دلیل اهمیت این مسئله و خلأ محسوس پژوهشی در زمینه وجود یک تحقیق جامع و تطبیقی پیرامون این موضوع، با سبکی نوین، سعی در کشف، استخراج و ارائه منسجم آرای پراکنده این دو اندیشمند، با استفاده از شیوه کتابخانه ای و روش توصیفی، تطبیقی و تحلیلی، شده است. در این پژوهش مفهوم شهود و شهودگرا بودن از منظر دیوید راس و ملاصدرا مورد بررسی قرار گرفته، در این مقاله به سوالات زیر پاسخگویی خواهد شد: 1. معنی و مفهوم کشف و شهود در مقایسه دیدگاه های ملاصدرا و دیوید راس چیست؟ 2. مبانی معرفت شناسی شهود از منظر ملاصدرا و دیوید راس کدام است؟ از نتایج پژوهش، این است که می تواند با تبیین جایگاه رفیع کشف و شهود و تحلیل واقعیت معرفت زای آن، ساحت های جدیدی در معرفت شناسی گشوده و در بررسی تطبیقی بین حکمت متعالیه و دیوید راس، دیدگاه های قریب الافق مهمی را در این مسأله نشان داده و ابعاد آن را به صورتی روشن ارائه دهد. . و عنوان شده که شهودگرایی نظریه ای است که به موجب آن همة ابناء بشر، شخصاً به صورت بالقوه قادر به درک و کشف حقایق اصیل بنیادین اخلاقی آن هم از رهگذر جنبه ای دیگر از فعالیت شناخته شده و معروف قوة عقل یعنی جنبة غیراستنتاجی آن هستند.

در بین نمایش نامه نویسان، فیلم نامه نویسان و کارگردانان معاصر دنیا و به ویژه آمریکا، نام دیوید ممت بی تردید در زمره بهترین و مشهورترین آنان قرار می گیرد. این مقاله به تحلیل و بررسی نمایش نامه گلنگری گلن راس، معروف ترین اثر ممت و برنده جایزه پولیتزر، می پردازد. اسلوب و رویکرد ادبی به کار گرفته شده در این مقاله، تاریخگرایی نوین و تمرکز بر نظریات میشل فوکو است. در تحلیل مباحث درونی نمایش نامه، به بررسی ردپای نظام سرمایه داری آمریکا و چگونگی اعمال قدرت این نظام بر قشرهای مختلف جامعه خواهیم پرداخت. همچنین بر نقش قدرت و گفتمان غالبی که در اختیار صاحبان قدرت در هر نهاد قرار دارد، تأمل خواهیم کرد. از سوی دیگر، جایگاه جنسیت و ریشه یابی مفهوم آن و گفتمان رایج مربوط به اعتقاد و گرایش دیوید ممت در این باره تشریح می شود. به علاوه، بررسی دلایل عدم حضور زن در این نمایش نامه به عنوان شخصیتی موثر و پررنگ، تحلیل ارتباط مستقیم قدرت و جنسیت و چگونگی آشکار شدن این ارتباط در درگیری ها و کنش و واکنش های اجتماعی و شغلی، هدف دیگر این مقاله است. سرانجام، کاربرد و نحوه استفاده دیوید ممت از زبان در مقام ابزاری جهت بسط و نمایش هنرمندانه موارد یادشده توضیح داده می شود.

هدف پژوهش حاضر، دفاعی از اصل گرایی در استدلال اخلاقی است. براین اساس، کبرای استدلال را یک اصل اخلاقی تشکیل می دهد؛ اما همچنین موقعیت و وضعیتی که فعل در آن قرار دارد، می تواند مقدمۀ دیگر استدلال به شمار آید. در این پژوهش، ابتدا گزارشی از اصل گرایی راسی ارائه می شود، سپس نقدها و اعتراضات دنسی بر رویکرد راس دربارۀ اصل گرایی تبیین می شود. درادامه، ضمن نقد خاص گرایی دنسی، دوباره به اصل گرایی راسی پرداخته و از آن دفاع خواهد شد. نتیجۀ این مباحث این خواهد بود که در یک استدلال اخلاقی باید همۀ جوانب، اعم از اصل و موقعیت و وضعیت را در نظر گرفت و رویکردهای مطلق گرایی افراطی و اصل گرایی اخلاقی حداکثری موفق نیستند؛ زیرا دستِ کم نمی توانند مشکل تعارض اخلاقی را حل کنند.

اتانازی، از جمله مسائل مطرح در مراقبت های پایان حیات است. بسیاری از انسان ها خواهان آن هستند که در پایان عمر خود، درد و رنجی نبینند و سربار دیگر اعضای خانواده خویش نباشند. در کنار این افراد، پزشکان زیادی می کوشند تا مرگ راحت و آرامی برای آن ها مهیا کنند. اکنون بعضی از اَشکال اتانازی، در شماری از کشورهای جهان به صورت قانونی در حال انجام اند یا روند قانونی شدن را طی می کنند؛ البته اتانازی مخالفان بسیار جدی ای نیز دارد. در میان بررسی های پزشکی، فقهی، حقوقی و غیره، تحلیل اخلاقی اتانازی جایگاه ویژه ای دارد. این مقاله، اتانازی را از منظر وظیفه گرایی شهودباور، با توجه به پاره ای از مهم ترین اصول و مبانی اخلاقی دیوید راس که یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفان در حوزه ی اخلاق است، مورد مداقه قرار داده است تا روایی انواع مختلف آن را بررسی کند؛ اصولی نظیر وفاداری، نیکوکاری، خوداصلاح گری و صدمه نزدن به دیگران در نگاه راس، از مهم ترین اصول معارض اتانازی هستند. در این بررسی نشان داده شده که صرفاً اتانازی منفعل داوطلبانه و تجویز دارو برای تسکین درد را می توان بر پایه ی اصول و مبانی وظیفه گرایی شهودباور مجاز دانست.

در سال های اخیر، جامعه دانشگاهی ایران شاهد رشد و گسترش فزاینده پژوهش های نقد ادبی در کشور است. از یک سو، گسترش این پژوهش ها نویدبخش است؛ زیرا نشان از رونق و رواج نقد ادبی در کشور دارد و این رونق به بالندگی ادبیات کشورمان خواهد انجامید. سهم انجمن نقد ادبی و نشریه این انجمن در این رشد و پویایی درخور ستایش است. ولی از سوی دیگر، این رشد قارچ گونه مایه نگرانی است؛ زیرا نادانسته و ناآگاهانه کج فهمی هایی ایجاد، تکرار و تقویت می شود که موجب گمراهی پژوهشگران ادبی و علاقه مندان نوپا و ناآشناست. به تعبیری، «هنوز دستاوردهای معتبر نو در حوزه نظریه های ادبی به قدر کافی شناسانده نشده اند؛ خلاء ها در تحقیقات ادبی پر نشده است؛ کج راهه ها در میان جریان های فکری به نسل جوان نشان داده نشده است» (حداد عادل به نقل از انوشیروانی، 3:1389). وجود همین خلاء ها و کج راهه هاست که معرفی و نقد پژوهش های انجام شده را ضرورت می بخشد.

چکیده فارسی:سر ویلیام دیوید راس، فیلسوف وظیفه گرای اخلاقی در نظریه ابتکاری خود، دو مفهوم «وظیفه در نگاه نخست» و «وظیفه در مقام عمل» را برای حل مشکل تعارض وظایف که کانت با آن روبه رو بود، مطرح کرده است. تعارض فقط مربوط به وظایف در نگاه نخست است، ولی در مقام عمل همیشه فقط یک وظیفه متوجه فاعل است. اما راس چون نگران بدفهمی و اشتباه از مفهوم وظیفه در نگاه نخست بوده، سعی کرده است تا تفاسیر و اصطلاحات جایگزینی برای آن بیاید تا مقصود او را تامین کند. وی پنج تفسیر یا جایگزین برای آن ارائه می کند: وظیفه مشروط، وظیفه جزء نگر، تمایل به وظیفه، تناسب و مسوولیت. در این مقاله به معناشناسی اصطلاح «وظیفه در نگاه نخست» در اخلاق راس می پردازیم.   چکیده عربی:السیر ولیام دیفید روس هو فیلسوف طرح مفهومی (الوظیفة فی الرؤیة الأولی) و (الوظیفة فی مجال العمل) فی رؤیته الأخلاقیة التی طرحها فی نظریته المبتکرة، وذلک فی سبیل معالجة مشکلة التعارض بین الوظائف التی کانت تواجهها هذه النظریة. فالتعارض فی النظرة الأولی یبدو متعلقا بالوظائف، لکن فی مقام العمل دائما هناک وظیفة واحدة علی عاتق الفاعل، ولکن بما أن روس کان قلقا بشأن الفهم الخاطئ والزلل بالنسبة إلی مفهوم الوظیفة فی النظرة الأولی، حاول العثور علی تفاسیر واصطلاحات بدیلة عن هذا المفهوم تستوفی المقصود. لذلک فقد ذکر خمسة تفاسیر بدیلة، هی: الوظیفة المشروطة، الوظیفة الجزئیة، المیل إلی الوظیفة، التناسب، المسؤولیة. و یتطرق الباحث فی هذه المقالة إلی دراسة مفهوم (الوظیفة فی الرؤیة الأولی) و ذلک بأسلوب تحلیلی.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

دیسفالوس یا دوتایی شدن سر، یک ناهنجاری مادرزادی و نوعی از دوقلوهای به هم چسبیده است که در آن دو حیوان فقط در قسمت سری از یکدیگر جدا شده اند. این ناهنجاری به طور خیلی نادر در اسب، خیلی کم در سگ و گربه و به طور نسبتا شایع در گوسفند و گاو دیده شده است. در آذرماه 1383 یک راس گوساله دو سر از منطقه شهر بابک به دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید باهنر کرمان ارجاع داده شد. هیچ سابقه ای از زایمان مشابه در حیوانات منطقه در ده سال گذشته گزارش نشده بود. در این گوساله دوتایی شدن سر تا ناحیه جوشی پیش رفته بود و در هر دو سر عارضه های شکاف کام، کوتاهی فک پایین و کج شدن صورت به چشم می خورد. شکاف کام به ندرت به عنوان نقصی منفرد و در بیشتر موارد همراه با ناهنجاری های دیگر از جمله دوتایی شدن سر گزارش شده است در حالی که بر پایه اطلاعات ما این گزارش اولین موردی است که در آن همراه با دوتایی شدن سر، دو اختلال کوتاهی فک پایین و کج شدن صورت نیز دیده می شود.